Zapalenie oskrzeli jest jedną z najczęstszych chorób występujących u dzieci w okresie jesienno-zimowym. Dynamiczne zmiany temperatury, przebywanie w dużych skupiskach ludzi i nieodpowiednia dieta skutecznie obniżają odporność i sprawiają, że szczególnie maluchy są bardziej podatne na zakażenia. Co to jest zapalenie oskrzeli? Jak się objawia? Jak je leczyć?
Zapalenie oskrzeli – czyli co, jak i gdzie?
Oskrzela jest to parzysty narząd rozciągający się od tchawicy aż do wejścia do płuc. Jest to zespół rurek, których średnica przekracza 1 mm. Są one odpowiedzialne za transport powietrza do/z płuc.
Podczas zapalenia oskrzeli dochodzi do rozwinięcia stanu zapalnego w obrębie błony śluzowej wyścielającej oskrzela i co za tym idzie zwiększonej produkcji śluzowej lub ropnej wydzieliny, która odkłada się w ich świetle. Powoduje to upośledzony przepływ powietrza.
Jak objawia się zapalenie oskrzeli?
Pierwszymi objawami zapalenia oskrzeli są najczęściej katar i ból gardła. Później dołącza się kaszel. Początkowo jest suchy, następnie z odkrztuszaniem śluzowej lub śluzowo-ropnej wydzieliny. Czasem towarzyszą mu opasające bóle w obrębie klatki piersiowej i duszność. Występuje gorączka (średnia/wysoka), a także ogólne uczucie rozbicia, bóle mięśniowe i kostne. Mogą pojawiać się również bóle głowy, gdy zapalenie oskrzeli jest spowodowane przez wirusy grypy i paragrypy, a także gdy współistnieje z zapaleniem zatok. U niemowląt i w okresie poniemowlęcym może występować świszczący oddech oraz stękanie wydechowe.
Dziecko sprawia wrażenie zmęczonego – jest senne.
U dzieci (szczególnie małych) mogą również występować wymioty. Dzieje się tak gdyż małe dzieci często nie zdążyły jeszcze wykształcić mechanizmów skutecznego usuwania wydzieliny zalegającej w oskrzelach. Spływa więc ona do żołądka co wywołuje wymioty, może także zatykać oskrzela co utrudnia oddychanie, a także przenikać do płuc i wywołać ich zapalenie.
Jak lekarz ustala rozpoznanie?
W prawidłowym zdiagnozowaniu zapalenia oskrzeli bardzo ważny jest wywiad z pacjentem, lub w przypadku dziecka – z jego rodzicami. Na podstawie objawów oraz prawidłowo przeprowadzonego badania lekarz stawia rozpoznanie. Bardzo ważne jest wykluczenie zapalenia płuc. Częstotliwość rytmu serca <100/min, częstotliwość oddechów <24/min, temperatura ciała (w jamie ustnej) <38°C, nieobecność zmian wskazujących na naciek zapalny w badaniu przedmiotowym – wszystko to pozwala z dużą dozą prawdopodobieństwa wykluczyć zapalenie płuc. Chociaż należy pamiętać, że ostateczna decyzja co do diagnozy i leczenia należy do lekarza. W przypadkach wątpliwych lub przy podejrzeniu zapalenia płuc wykonuje się zdjęcie RTG klatki piersiowej.
Jak leczyć zapalenie oskrzeli?
Zapalenie oskrzeli jest chorobą w 90% wywołaną przez wirusy, dlatego podawanie antybiotyków jest niewskazane, chyba że zapalenie oskrzeli występuje w przebiegu krztuśca. Zazwyczaj stosuje się leczenie przeciwgorączkowe (np. paracetamol) i przeciwkaszlowe. Gdy kaszel utrzymuje się powyżej 3 tygodni należy niezwłocznie udać się do lekarza, gdyż może to wskazywać na jego inną przyczynę a co za tym idzie wymagać innego leczenia. W przypadku dzieci ważne jest ponadto odpowiednie nawilżenie pomieszczenia oraz oklepywanie malucha celem efektywniejszego pozbycia się zalegającej w oskrzelach wydzieliny. Należy podawać duże ilości płynów, można rozważyć inhalacje/nebulizacje z roztworu soli fizjologicznej.
Powikłania zapalenia oskrzeli
Mimo że zapalenie oskrzeli jest chorobą stosunkowo łagodną o pomyślnym przebiegu, nie można go lekceważyć. Nieleczone często prowadzi do zapalenia płuc, które należy leczyć silnymi antybiotykami, a w przypadku dzieci czy osób starszych może wymagać hospitalizacji. Ponadto zapalenie oskrzeli może być przyczyną ostrej niewydolności oddechowej. Zapalenie oskrzeli, mimo że jest chorobą dość często spotykaną i niepozostawiającą trwałych następstw nie może uśpić naszej czujności. Chorobę należy “wyleżeć”, regularnie przyjmować przepisane przez lekarza leki i nie przerywać kuracji po pierwszej “poprawie”. Szczególnie ważne jest to u dzieci, których stan zdrowia może ulegać dynamicznym zmianom z racji ciągle rozwijającego się układu odpornościowego. W przypadku niedoleczonych infekcji u naszych maluchów często wracają one ze zdwojoną siłą lub powodują groźne powikłania.
Żadna z informacji przedstawionych w tym serwisie nie stanowi diagnozy ani zalecenia lekarskiego. We wszystkich sprawach zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem.
